ماهیان  Pisces

25000 گونه

رده	زیر رده	راسته	جنس	گونه
پلاکودرمی Placodermi ۷۵ گونه		Myxiniformes		hagfish
		ماهی‌های مکنده
ماهیان غضروفی Chondrichthyes 800 گونه	Elasmobranchii		کوسه خاکستری Carcharinus
			سپر ماهی
			Squalus
			کوسه ببری  tiger shark
	Holocephali		موش ماهی chimaera
			سفره ماهی
			Scoliodon
ماهیان استخوانی Osteichthyes ۲۲۰۰۰ گونه	دو تنفسی ها Sarcopterygii	Diopnoi دودمی ها
		Crossopterygii باله ی لبه دار		سله کانت Coelecanth
	باله شعاعیها Actinopterygii			کپور minnow
				ماهی سفید
				ماهی تون
				سوف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

رده	خانواده	جنس
ماهیان استخوانی Osteichthyes	Salmonidae	ماهي آزاد
	Percidae	سوف ماهی
	Acipenseridae	ماهی خاویار
	Lutjanidae	سرخو
	Clupeidae	شاه ماهی
	Bithidae	کفشک

 

ماهیها :

1.       یک مهره‌دار خونسرد و ابشش دار است که در آب زندگی می‌کند

2.       با بیش از ۲۷۳۱۵ گونه

3.       یک گروه  پراتیار(پارافیلتیک) هستند

4.       ماهیها در اندازه‌های مختلف به چشم می‌خورند و طول آنها از ۴۵ فوت)کوسه نهنگی( تا ۸ میلی متر) گوبی کوتوله (dwarf goby)( متغییر می‌باشد.

5.       برخی از ماهیان چون صخره‌های ناهنجار و برخی مانند کرمهای لولنده هستند. بعضی تخت و مسطح چون کلوچه آردی و پاره‌ای مانند توپ هستند.

6.       همه گونه رنگی دارند. یعنی همه رنگ‌های رنگین کمان. بسیاری از ماهیان رنگهای روشن همچون رنگهای درخشان و روشن پرندگان. سرخ تند زرد آبی و ارغوانی و صدها نمونه و گونه رنگ زیبا و دلربا و طرح‌های راه راه و خطوط شبیه توری یا نقطه چین دارند.

7.       همه ماهیان مهره دار و دارای آلت تنفسی مخصوصی برای دم و بازدم در آب و خونسرد هستند.

8.       نمی‌توانند حرارت بدن خود را با حرارت محیط اطراف خود میزان کنند.

9.       تقریباٌ همه ماهیان باله‌ها و پره‌هایی دارند که در شنا کردن به کار می‌روند.

10.   جانوران آبی دیگر مانند دلفین ها و وال ها شبیه ماهی به نظر می‌رسند گرچه مهره دار و باله دار می‌باشند ولی بر خلاف ماهیان بچه زا هستند و بچه‌های خود را شیر می‌دهند به علاوه بر خلاف ماهیان با شش دم و بازدم می‌کنند همچنین خونگرمند.

1.       ماهی‌های زیادی در دریا زندگی می‌کنند که از لحاظ شکل، رنگ، اندازه، نوع غذا، نوع رفتار، محل زندگی با هم تفاوت دارند.

2.       از لحاظ نوع غذا:

o         گوشت خوار مانند:اسکار، کوسه‌ماهی،پیرانیاو غیره

o         همه چیز خوار مانند: گربه ماهی

o         گیاه خوار مانند: مولی

3.       از لحاظرفتار:

o         ماهی‌های صلح جو با رفتار مسالمت آمیز : گلدفیش، گوپی، مولی وغیره

o         ماهی‌های با رفتار خشن مانند پیرانها، کوسه ماهی، اسکار و غیره

o         ماهی‌های انزوا طلب مانند مارماهی، سفره ماهی وغیره

o         ماهی‌هایی با زندگی گروهی مانند پیرانها، بارب و غیره

4.       از لحاظ زندگی:

o         آب شور مانند کوسه ماهی، نهنگ، دلفین و غیره

o         آب شیرین مانند بارب، قزل آلا و غیره

o         سطح آب

o         لایه‌های میانی آب

o         اعماق آب و کف دریا

5.       اسکلت بعضی از ماهی‌ها غضروفی است مانند کوسه ماهی، اره ماهی، ماهی خاویار، سفره ماهی و غیره. داشتن باله و آبشش ماهی را برای زیستن در آب سازگار می‌کند.

6.       بیشتر ماهی‌ها دارای فلس هستند. به نوع خاصی از فلس پولک گفته می‌شود.

7.       ماهی‌ها از طریق آبشش تنفس می‌کنند.

1.        آبشش ۲ نوع است، ۱- داخلی ۲- خارجی، آبشش‌های داخلی آبشش‌هایی هستند که پوششی دارند ولی آبشش‌های خارجی پوششی ندارند.

8.       ماهی‌ها وقتی رشد می‌کنند، پولک‌هایی در می‌آورند که با دیگر پولک‌ها تفاوت دارد وبه راحتی تشخیص داده می‌شوند.

9.       دو خط جانبی روی پهلوهای ماهی است که از سلول‌های حساسی ساخته شده‌است، که به وسیلهٔ آن ماهی از تغییرات محیط خود با خبر می‌شود.

10.    بادکنکی در شکم ماهی وجود دارد که ماهی می‌تواند هوا وارد یا خارج از آن کند و بدین وسیله وزن خود را تغییر دهد و سبک و سنگین

ماهي هاي واقعي حداقل داراي :‌

1.       ارواره و فك

2.       اسكلت غضروفي يا استخواني

3.       باله هاي شناي زوج يا فرد

4.       داراي ابشش

 

·         کوچک‌ترین ماهی پیگمی گابی فیلیپینی است که کمتر از ۱۳ میلیمتر در کمال رشد طول دارد.

·         بزرگ‌ترین ماهی شارک وال می‌باشد که در رشد کامل ۱۸ متر طول و ۱۴ تن وزن دارد. این ماهی جانوران کوچک دریایی و گیاهان را می‌خورد و به طور کلی بی آزارتر از ماهیان دیگر نسبت به انسان است.

·         خطرناکترین ماهی تنها چند کیلوگرم وزن دارد. سنگ ماهی که برآمدگی زهرداری دارد که می‌تواند با زهرش آدمی را در چند دقیقه بکشد.

·         یک نوع ماهی به نام آناباس در سواحل فیلیپین، مالزی و مشرق هند وجود دارد که پس از این که بر اثر طغیان آب از آب دریا بدور و در برکه‌ای خشک شد از میان گل و لای خزان خزان همچون خزندگان راه می‌روند تا خود را به دریا برساند.

·         ماهیان در تعادل طبیعت نقش مهمی دارند. ماهیان گیاهان و جانوران آبزی را می‌خورند و باز خوراک گیاهان و جانوران می‌گردند و تعادل مجموع کلی گیاهان و جانوران کرده زمین برقرار می‌سازند.

ماهیها را می‌توان تقریباً در همه نوع آب، چه شیرین چه شور، چه کم عمق درست زیر سطح آب و چه با عمق هزاران متر یافت. ولیکن دریاچه‌های بسیار شور همانند دریاچه ی گریت سالتGreat salt lake واقع در ایالت یوتای آمریکا زیستگاه خوبی برای زندگی ماهیها نیست. بعضی از گونه‌های ماهی فقط جهت نگهداری و نمایش در اکواریوم پرورش داده می‌شوند. ماهی‌ها به‌عنوان یک منبع مهم مواد غذایی بشمار می‌آیند. دیگر جانوران آبزی نظیر نرم تنان و سخت پوستان که معمولاً ماهی صدف نامیده می‌شوند.) اغلب زمانی به‌عنوان ماهی در نظر گرفته می‌شوند که به‌عنوان غذا مورد استفاد قرار گیرند.

ماهی به‌وسیله حرکت دادن قسمت عقبی بدن خود به سمت جلو حرکت می‌کند. ماهیچه‌های که دو طرف ستون فقرات (اسخوانهای پشتی) او را پوشانده‌اند حرکت دم او را کنترل می‌کنند ماهی ابتدا این ماهیچه را به یک طرف می‌کشاند و بعد به طرف دیگر و هم‌زمان دم خود را از یک طرف به طرف دیگر حرکت می‌دهد و به این ترتیب به جلو حرکت می‌کند ماهیها برای حرکت به سمتهای راست و چپ و همچنین بالا و پایین از باله‌های خود استفاده می‌کنند.

1.       هتروسرکال (قطعه ی بالایی و پائینی غیر هم اندازه )

2.       هوموسرکال(قطعه ی بالایی و پائینی هم اندازه)

نقش باله های فرد و زوج : برقراری وضعیت و موقعیت ماهی درون اب است

1.       باله های فرد

·         کنترل حرکات به سمت چپ و راستYaming

·         ممانعت از پیچ خوردن و خرخش ماهی Rolling

2.       باله های زوج

·         جلوگیری از نوسانات رو به بالا و پائین ماهی Pitching

پولک ماهیان از مشتقات پوست و لایه های ان است

1.       پولک گانوئیدی:

·         حاوی گانوئین

·         خاویار،نیزه ماهی

2.       سیکلوئیدی:

·         پولک مدور

·         اغلب ماهیان استخوانی (کپور، ماهی سفید )

3.       کتنوئیدی:

·         شانه ای

·         اغلب سوف ماهیان

·         وجود سنگریزه به تعداد 3-4 عدد (otholiths )،سنگریزه ی شنوائی

·         اتولیت در تعین سن ماهیان استخوانی نقضش مهمی دارد

·         وجود سلول های حسی گوش و نقش ان در تعادل و شنوائی (macula)

·         هرچه قدرت شنوائی بهتر ،ارتباط بین گوش داخلی و کیسه ی هوائی بیشتر

1.       گوش داخلی :

·         در تمام مهره داران دیده می شود

2.       گوش میانی :

·         دوزیستان، خزندگان،پرندگان،پستانداران 

3.       گوش خارجی :

·         فقط در پستانداران دیده می شود

1.       صلبیه با چند صفحه ی غضروفی یا استخوانی سفت و سخت می شود

2.       قرنیا معمولا مسطح است

3.       وجود سلول های مخروطی و امکان تشخیص رنگ

4.        ماهیچه مسئول حرکت دادن عدسی جهت تطابق

5.       ایجاد ساختمان حاوی مواد غذائی از مشیمیه (Falciform process)

در ماهیان اعماق :

·         عدسی بسیار بزرگ

·         شبکیه کوچک

·         شکل عدسی کروی

ماهيان غضروفي :‌

1.       اندازه ي بين 30 سانت تا 17 متر را شامل مي شود

2.       يا گوشتخوارند يا از پّس مانده ويا لاشه ي ماهيان يا سایر ابزيان تغذيه مي كنند (scavenger)

3.       بدنشان معمولا سنگينتر از اب است

4.       داراي باله ي دمي هتروسركال (‌قطعه ي بالايي بزرگتر از قطعه ي پائيني:‌كمك به حركت عمودي)‌است

5.       باله هاي نسبتا پهن و بزرگ سينه اي در حركت سريع و استقرار وضعيت ماهي درون اب كمك مي كند

6.        نوتوكورد (ستون مهره ي اوليه يا طناب )‌ جايش را بهيك سري مهره داده است

7.       جسم مهره (centrum )‌از لايه هاي غضروف پيرامون نوتوكورد يا درون اب تشكيل مي شود و شكل مي گيرد

8.       مهره هايي كه ستون مهره ها را مي سازد از دو طرف فرو رفتگي دارد (امفي سلوس )‌

9.       بين مهره ها از ديسك هاي بين مهره اي كه از نوتوكورد ساخته مي شود (intervartebral discs )پر مي شود

10.   داراي شبه پولك بسيار تيز و با نوك برنده و دندان مانند (Placoid)

11.   داراي جمجمه ي غضروفي (chondrocranium) كه كپسول بويايي و شنوايي را در خود جاي مي دهد

12.   داراي 7 قوس غضروفي (اولین قوس: تغییر شکل یافته ،سازنده ی ارواره ی بالایی(platoquadrate)  و پائینی(meckel)  می باشد )

13.   دارای ستون مهره ی غضروفی ، کمربند سینه ای ، کمربند لگنی

14.   اغلب دارای دندان های تیز و برنده

15.   روده ی دو بخشی(در بخش کوچکتر: Spiral valve،افزایش سطح جذب غذا. در بخش انتهایی روده : rectal gland،دفع نمک)

16.   دارای قلب 4 بخشی (سینوس سیاهرگی، دهلیز،بطن،پیاز سرخرگی)

17.   در کوسه ماهیان و بسیاری از ماهیان غضروفی سلول نوروماست (سلول حسی ماهیان غضروفی)است.

18.   در دو طرف بدن خط جانبی (حاوی سلول های حسی)درون ماهیچه ها قرار می گیرد (تشخیص و تعیین امواج و حرکت اب)

19.   درک تغییر درجه ی حرارت و فشار هیدروستاتیک توسط امپول لورنزینی صورت می گیرد

20.   اکثر گونه های ماهیان غضروفی زنده زا هستند.برخی کوسه ماهیان و سپر ماهیان تخم گذارند

 

·         در زیر رده ی Elasmobranchii: دارای اسپیراکل ، کلواک،پولک پلاکوئید و ابشش های بدون سرپوش (برخی فاقد اسپیراکل)

·         در زیر رده ی Holocephali : فاقد اسپیراکل ، کلواک،پولک پلاکوئید. ابشش دارای سرپوش (Operculum)می باشد

شی می را(موش ماهی ) :

اندازه ی ان 5/1 متر است

1.       در اطراف ژاپن ، استرالیا ، سواحل غربی اروپا و امریکای شالی یافت می شود

2.       سر از دو طرف فشرده شده و دمی طویل دارد

3.       خط جانبی به شکل شیار یا حفره های روباز است

4.       تخم گذار است و تخم را درون کیسه تخم شاخی جای می دهد

5.       نرها 5 عدد کلاسپر(اندامی که در جفت گیری به اندرون کلواک ماده و از انجا به کلواک رانده می شود) دارند

 

 

ماهیان استخوانی بسیار متنوعند .چه از نقطه نظر ظاهری ،اندازه ی بدن ، محیط زیست .

به دو زیر رده تقسیم می شوند :

·         باله شعاعی ها

·         دارای پره یا شعاع(Ray) :نرم ،سخت ،خاردار

·         فاقد سوراخ بین بینی و حلق(Choana)  

·         اغلب ماهیان دنیا جزءاین گروه اند

·         دو تنفسی ها

·         باله دارای پایه ی گوشتی در باله

·         دارای روزنه ی چوانا

3.       کیسه ی شنا ( کیسه ی هوائی:Air bladder ):

·         فقط در ماهیان استخوانی وجود دارد

·         کیسه ی شنا از برامدگی های ایواجیناسیون لوله ی گوارشی تکوین یافته به طور کلی به ان کیسه ی گاز دار(Gas bladder)  گویند .

·         فیزوستوموس:به ماهی و کیسه ی هوائی دارای کانال رابط لوله ی گوارش و کیسه هوائی گویند .ماهیانی ابتدائی . ساکن ابهای شیرین

·         فیزوکلسیتوس: به ماهی و کیسه ی هوائی فاقد کانال رابط لوله ی گوارش و کیسه هوائی گویند ماهیانی پیشرفته تر ،متکامل تر، تخصص یاته تر ، و ساکن دریای عمیق

·         ماهیان بسیاری وجود دارد که از ها تنفس می کنند این ماهیان حدود 23 جنس از ماهیان استخوانی را در بر می گیرد دارای ابشش هایی هستند که سطح محدود و کوچک دارند .

4.       وجود شبکه ی عصبی چشائی در برخی گونه ها

5.       تولید الکتریسیته در برخی ماهیان

6.       تولید مثل ماهیان:

·         اکثریت ماهیان دارای دو جنس نر و ماده بوده برخی خود باورند, Serranidae) (Sparidae

·         برخی هرمافرودیتند برخی هم زمان و یا تغییر جنسیت می دهند

·         تعداد معددی لقاح داخلی دارند Poesilia, Gambusia, Zoarces

·         چگونگی یافتن همسر:

§   تغییرات رنک بدن

§   تولید صدا

§   تولید مواد محرک فرمون

·         پس از رها سازی تخم ها یا شناورند یا درون اب فرو رفته روی کف بستر قرار می گیرد .ماهیان تولید کننده ی تخم شناور تعداد فراوانی تخم رهاسازی می کنند.

·         ماهی زنده زا مانند گابی حدود 50 عدد نوزاد تولید می کند

·         رهاسازی تخمک از تخمدان یا از طریق پاره شدن دیواره و رها شدن تخمک در سطح شکمی(قزل الا) یا از طریق مجرای تخمک بر به بیرون رانده ی شود

·         نام علمی ان Latimeria است

·         فسیل زنده (350 میلیون سال بدون تغییر در اندام های بدن)

·         5/1متر طول . 58گیلوگرم وزن دارد

·         گوشتخوار و از ماهیان دیگر تغذیه می کند

·          با چرخاندن باله ی سینه ای حول محور رو به جلو حرکت می کند

·         دارای نوتوکورد غضروفی

·         دم انها دی فی سرکال(به شکل >) است

·         روده انها دارای دریچه ی مارپیچی (Spiral valves)  است

·         دارای اسپیراکل

·         فاقد سوراخ چوانا(استثنای زیر رده ی سارکوپتری جی )

·         داای دو جفت سوراخ بینی

 

 

 

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: